Brijs Pieter Frans

Naam: Brijs Pieter Frans

Geboren te: Retie (Schoonbroek)

Geboren op: 1893-07-01

Overleden te: Zuidschote

Overleden op: 1916-03-25

Burgerlijke stand: ongehuwd

Laatst gekend adres: Arendonk, Schotelven nr. 18

Beroep: werkman

Petrus Franciscus (Frans) BRIJS was een zoon van dagloner Petrus BRIJS (°Retie 03-06-1861, op zijn overlijdensakte staat verkeerdelijk dat hij geboren werd op 03-05-1861) en Theresia Dymphna LENAERTS (°Retie 15-05-1868). De ouders waren in Retie gehuwd op 30 augustus 1888. Bij de documenten die verzameld werden i.v.m. dit huwelijk vinden we een behoeftigheidsbewijs zowel een op naam van Petrus Brijs als een op naam van Theresia Dymphna Lenaerts. Zo’n bewijs bevestigt dat hij/zij behoeftig is en dus geen rechtstreekse belastingen betaalt. Pieter Frans werd geboren op 1 juli 1893 in Retie. Eigenlijk in het kerkdorp Schoonbroek (parochie Sint-Job) dat toen op het grondgebied Arendonk lag, later bij Oud-Turnhout hoorde en in 1977 bij de gemeente Retie werd gevoegd. Voordien op 11-10-1889 was daar zijn zus Maria al geboren. Op 17 april 1894 vertrok het gezin uit Retie en vestigde zich in Arendonk in de Schotelvensche Bergen. Schotelven is een van de oude gehuchten van Arendonk. Verder telde het gezin nog: Carolus (°Arendonk 16-02-1895), Petrus Josephus (°Arendonk 22-04-1899), Joannes (°Arendonk 28-10-1900/+Arendonk 30-08-1904), Maria Constancia (°Arendonk 01-10-1902) en Francisca Ludovica (°Arendonk 17-05-1904). Vader BRIJS overleed op 15 februari 1909. Pieter Frans was werkman van beroep en ongehuwd. Na de oorlog (in 1920) woonde zijn moeder nog op Schotelven nr. 18 in Arendonk.

Petrus Frans BRIIJS was van de lichting 1914 en kreeg het stamnummer 106/73989 toegewezen. Hij trad in dienst op 21 september 1914. Die dag vertrekt hij met de tram van 6.30 u. vanuit Arendonk naar Turnhout en vandaar verder naar het instructiecentrum van de 2^de legerdivisie. De rekruten krijgen er een elementaire soldatenopleiding: ze leren omgaan met het geweer, vechten met een bajonet en maken er kennis met het soldatenleven. Deze opleiding neemt voor Frans Brijs meer dan vier maanden in beslag. In welk opleidingscentrum hij die geniet is niet geweten. De opleidingskampen bevinden zich in Frankrijk. De 2^de legerdivisie heeft in het begin voor gewone soldaten zo’n opleidingscentrum in Honfleur, in Villiers-le-Sec en in Sommervieu, vanaf de reorganisatie in november 1914 één, in Honfleur.

Op 17 februari 1915 wordt Pieter Frans Brijs als soldaat 2^de klas toegewezen aan het 6^de Linieregiment 1^ste bataljon 4^de compagnie. Het garnizoen van het 6^de Linie is gekazerneerd in de forten 7-8 en 9-10 van de Stelling van Antwerpen, maar het bevindt zich al vanaf november 1914 achter de IJzer. In februari 1915 in de sector Loo. De streek is een grote watermassa met daartussen honderden kleine eilandjes, vaak rond iets hoger gelegen hoeves. Die vooruitgeschoven posten (grand’garde) worden door houten loopbruggen verbonden. Loopgraven en verbindingsgangen (‘boyaux’) worden omwille van de hoge grondwatertafel vaak bovengronds opgebouwd met zandzakken. Het verblijf in de loopgraven, dagen en nachten lang, is één grote hel, koude, water vaak tot aan het middel, ratten en ander ongedierte en de voortdurende dreiging van de nabijgelegen vijand.

In 1916 bezet het 6e linieregiment de sector Steenstraete. Het is maart 1916, een nieuwe lente breekt aan daar aan de IJzer. Op 11 maart 1916 vallen er zelfs nog dikke sneeuwvlokken. (Bron: “We zullen ze krijgen”). Op 25 maart 1916 is de compagnie van Pieter Frans Brijs aanwezig in de loopgraven van de sector Steenstraat (Zuidschote). Het is daar, tijdens de ‘heilige wacht van het 6^de linie’ dat Pieter Frans Brijs sneuvelt ‘en service commandé’, hij is 22 jaar oud.

Hij wordt op 27 maart 1916 in een veldgraf begraven in het divisiekerkhof bij Molenhoek in Reninghe in graf nr. 145 F.R. 6444. Toen de B.M.B. te Reninge gesloten werd werd hij herbegraven op de Belgische Militaire Begraafplaats te Westvleteren, graf nr. 616bis. Oorspronkelijk had hij er een heldenhuldezerk, een van de minstens 131 die er ooit stonden, maar dit werd in 1925 verwijderd, vernietigd en vervangen door een Belgische militaire standaardzerk. Nu liggen hier 1208 gesneuvelden begraven, waarvan 33 niet-geïdentificeerde.

Overlijdensakte: Zijn overlijden wordt ingeschreven in het register van overlijdens der Burgerlijken Stand van Arendonk op 20 februari 1925 onder nummer 17.

Op 27 november 1920 vraagt zijn moeder, Thérèse Lenaerts, 52 j. oud, bij het Strijderfonds de strijdersbegiftiging voor haar zoon aan. Ze heeft nog geen familiebegiftiging ontvangen.

Na veel berekeningen waarbij de periode in het opleidingskamp 21 september 1914 tot 15 oktober 1914 beschouwd wordt als frontdienst, de periode van 16 oktober 1914 tot 16 februari 1915 als dienst achter het front en de periode van 17 februari 1915 tot 25 maart 1916 bij het 6^de Linie weer als frontdienst, heeft hij recht op 1200 frank. De familiebegiftiging van 300 frank wordt hiervan afgetrokken. Zijn moeder zal dus 1050 frank strijdersbegiftiging ontvangen. Hij krijgt ook 1 frontstreep (12 mei 1921) omdat hij één volledig jaar in frontdienst is geweest.

Hij ontvangt ook postuum de volgende onderscheidingen en medailles: Orde van Leopold II, Oorlogskruis , Overwinningsmedaille en Herinneringsmedaille.

Bij zijn bidprentje rijzen enkele vragen. De uniformvest die Petrus Frans Brijs draagt op de foto is waarschijnlijk een Britse artillerievest, te herkennen aan de platliggende kraag zonder kraagspiegels. Een verklaring hiervoor kan zijn dat het Belgische leger niet over genoeg Belgische uniformen beschikte om de grote massa Belgische soldaten te kleden en daarom van overal (bvb. van bij de Britse legers) uniformen bijeenraapte. Ook opvallend is dat op de keerzijde van het prentje de tekst ‘God redde Engeland’ staat. Bij de gegevens over zijn persoon staat dat hij kanonnier was bij de 7^de compagnie van de 1^ste legerdivisie. Dit wordt nergens anders vermeld. Misschien heeft hij tijdens zijn lange opleiding de opleiding tot kanonnier gevolgd? Misschien was de familie die het bidprentje opstelde niet goed geïnformeerd? Misschien gingen ze voort op de artillerievest die hij droeg? Over de 1^ste legerdivisie, 7^de Compagnie is in zijn militair dossier niets te vinden. Met het militair kerkhof van Reneghem wordt het militair kerkhof van Rening(h)e bedoeld.

Rijksarchief van België (voor zover online beschikbaar)

geneanet

http://zevenneten.be/php/gemarchief/geb_1806_1900.php?page=439

Militair dossier

http://www.retie.be/Even%20kennismaken/default.aspx

https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:33S7-9PDQ-9ZDH?i=550&cc=2138481

http://www.be14-18.be/sites/default/files/uploads/wwi-lowresfinalned.pdf

http://wo1dudzele.brugseverenigingen.be/ALGEMENEINFOWO1

http://www.zevenneten.be/leesvoer/oorlogen/dengrotenoorlog.html

http://www.wardeadregister.be/nl/content/brijs-1

http://files.warveterans.be/pdf/A7/3150.PDF

http://www.heemkringarendonk.be/Dulceetdedorum/Fietsroute/Fietsroute/BP.html